Historisch gezien: Sparta – FC Utrecht

FC Utrecht is in 1970 ontstaan als een fusie van de drie verenigingen DOS, Elinkwijk en Velox. Daarvan was DOS zonder meer de bekendste en meest succesvolle. In 1958 behaalde het geelzwarte DOS zelfs het (enige Utrechtse) landskampioenschap door een team met onder meer Tonnie van der Linden en ook de nog jonge Hans Kraay. Na 1965 zakte DOS echter af en voerde men een voortdurende strijd tegen degradatie. Jaren achtereen eindigde men vlak boven de streep, twee keer met behulp van beslissingswedstrijden.

Elinkwijk kende minder succes. Na vier magere jaren viel het eredivisiedoek in 1961, waarna de mannen uit de wijk Zuilen in 1965 nog voor twee jaar terugkeerden op het hoogste niveau.

Velox trad na een amateurkampioenschap in 1958 toe tot het betaalde voetbal. Ondanks enkele verdienstelijke jaren in de eerste divisie rond 1965 is de vereniging eigenlijk het meest bekend als de opleidingsclub van Willem van Hanegem.

Toen deze drie clubs in de zomer van 1970 fuseerden nam de nieuwe FC, die in de stadskleuren rood en wit gekleed ging, de plaats van DOS in de Eredivisie over. De 20^e eeuw kende voor Utrecht slechts enkele hoogtepunten zoals een derde plaats achter AZ en Ajax. In 1985 volgde de verovering van de KNVB-beker en een vierde plaats in 1991. Daarna eindigden de Utrechters meestal kleurloos in het rechterrijtje, een enkele keer dreigde zelfs degradatie. Na 2000 ging het beter en werden de altijd hoge ambities eindelijk gerealiseerd. Utrecht kreeg een naam als cupfighter en haalde drie opeenvolgende finales. Zo werd Europees voetbal even een gewoonte. De nieuwe eigenaar Van Seumeren heeft financieel orde op zaken gesteld en Utrecht is een stabiele subtopper geworden, met soms weer Europees voetbal (tot en met de voorronden dan).

Op het Kasteel behoort Utrecht tot de minder succesvolle clubs uit de eredivisie. Tien maal boekte men een zege, wel bij de laatste drie visites. Veel vaker ging Utrecht in het verleden met een grote nederlaag terug naar de Domstad. Daar op bezoek was Sparta ook lange tijd succesvoller dan Utrecht. Pas na 1985 sloeg de balans door in Utrechts voordeel. Na 1983 werd er nog slechts eenmaal gewonnen, in 1997.

Het eerste bezoek van de fusieclub in april 1971 was direct al een memorabele wedstrijd. Sparta stond op 7 wedstrijden voor het eind op de derde plaats, twee punten achter Ajax en Feyenoord. Het ambitieuze Utrecht werd voor 11.000 toeschouwers in de eerste helft gewoon weggespeeld. Al in de derde minuut tikte Kowalik in na een goede actie van Heijerman. Na twintig minuten volgde nummer twee: een briljante een-twee vanaf de middenlijn tussen Venneker en Heijerman, droog afgerond door Kowalik. Vlak voor rust deponeerde Jan Klijnjan van 16 meter de bal uit een hoekschop van Kristensen direct in het net. In de tweede helft was het allemaal iets minder na alle hoogstandjes. Utrecht kwam via Groenendijk op een genadige 3-1 eindstand.

In 1973 speelde Sparta na het in gebruik nemen van de lichtinstallatie voor het eerst veel thuiswedstrijden op zaterdagavond. Op 3 november werd dat enigszins afgedwongen, omdat de oliecrisis was uitgebroken en voor de zondag erna voor het eerst een rijverbod gold. Toch nog 9000 toeschouwers zagen een middelmatige wedstrijd met een sterker Utrecht, dat na de rust verdiend via Bonsink op 0-1 kwam. In de laatste tien minuten zetten de roodwitten de zaken toch nog naar hun hand. Doelman Suvée liet een zwak schot van Kreuz los, waarna de altijd productieve Kowalik (zijn scoringsgemiddelde lag boven de 0,5 goal per wedstrijd) zijn 58e goal binnen prikte. Twee minuten voor tijd viel de winnende treffer. Stef Walbeek kopte uit een corner de 2-1 langs de starende Suvée en verloor daarbij zijn contactlens.

De laatste zege op Utrecht dateert van 19 oktober 2008. Na een oninteressant openingskwartier scoorde Sparta uit een corner. De trap van Joshua John kwam via Rose bij Dissels die van dichtbij Michel Vorm passeerde. In een gelijk opgaande partij was Sparta daarna toch het gevaarlijkst. Arne Slot trof van dichtbij het lichaam van Vorm en John raakte het zijnet. Utrecht bracht het niet verder dan wat schoten van afstand. Het laatste kwartier was helemaal voor Sparta maar de grote kansen waren niet aan Duplan of Dissels besteed. Zo bleef het 1-0.