Historisch gezien: Sparta – Vitesse

Pas in 1971 trad Vitesse, toch na Sparta de oudste club in het voetbalwalhalla, voor het eerst aan op het hoogste betaalde niveau. Tot dan hadden de geelzwarten tussen eerste en tweede divisie gependeld. Aan het eind van dat eerste seizoen degradeerden zij trouwens weer, nadat keeper Gert Bals tien roodwitte goals (6 in Arnhem, 4 in Rotterdam) om de oren had gekregen.

Van 1977 tot 1980 mochten de Arnhemmers het voor de tweede keer proberen. Na de degradatie leek Vitesse in het midden van de jaren tachtig de ondergang nabij vanwege nijpende financiële tekorten. Toen men deze kritieke situatie had overleefd werd in Arnhem een strak geleide professionalisering doorgevoerd. Met hulp van enkele geldschieters werd onder leiding van de ambitieuze voorzitter Karel Aalbers tegelijkertijd een goede ploeg opgebouwd. In het niet bepaald voetbalgekke Arnhem was dit een prestatie van formaat. Nadat Vitesse in 1989 in de eredivisie was teruggekomen zette men een fraaie reeks resultaten neer. Toch bleef ondanks alle investeringen de Champions League buiten bereik. De opening van het nieuwe ultramoderne Gelredome leek de kroon op het werk van Aalbers. Na zijn val in het jaar 2000 braken voor de Arnhemmers realistischer tijden aan. De gedroomde plaats in de top van het Nederlandse voetbal was na alle financiële perikelen ver weg. Toonaangevende spelers moesten noodgedwongen worden verkocht. Een financiële injectie uit Rusland en een samenwerkingsverband met Chelsea bracht na 2010 Vitesse weer regelmatig terug in de subtop. Zelfs won de club in 2017 voor de eerste maal in haar bestaan de beker.

Omdat de opmars van Vitesse samenvalt met de Spartaanse teruggang valt de balans in Arnhems voordeel uit. Zelfs in de eerste jaren van het Arnhemse verblijf in de eredivisie werd er al een keer in Rotterdam gewonnen, na 1990 rijgen de zeges zich aaneen. In schril contrast daarmee staan de Spartaanse prestaties in Arnhem: Sparta kan slechts bogen op een zege, de 0-6 uit 1971…. Nog navranter is dat de laatste Spartaanse goal bijna 10 jaar geleden werd gescoord. In de laatste twaalf confrontaties werd er twee keer gescoord door de rood-witten.

In 1989 kwam Vitesse op bezoek bij Sparta, dat een week tevoren bij Ajax de eerste seizoenzege had geboekt. De promovendus werd misschien daardoor enigszins hautain tegemoet getreden en in een van Sparta-zijde dramatisch slechte eerste helft bereikte slechts de hardwerkende Michel Valke zijn normale, dus hoge, niveau. Een goal van John van den Brom voor rust bezorgde Vitesse een voorsprong, die de Arnhemse verdediging met Frans Thijssen aan het hoofd vasthield tot diep in de tweede helft. Na de gelijkmaker van Libregts stond Sparta in het laatste kwartier met de rug tegen de muur, zodat trainer Rob Baan glimlachend kon toegeven dat een 1-5 ook wel verdiend zou zijn geweest.

In oktober 1995 was Sparta superieur aan een sukkelend Vitesse. Hoewel Arnhemse verdedigers in wanhoop hun eigen doel onder vuur namen was er bij rust nog niet gescoord. Veel terugspelend trachtten Vermeulen en Van der Looi het Spartaanse overwicht te breken. Een productief kwartiertje in de tweede helft bracht goals van Dennis de Nooijer, Krijgsman en Fortes in de boeken.

In februari 2000 kwam Sparta al vroeg in de wedstrijd op voorsprong, toen Nielsen een lage vrije trap in de verre hoek zag verdwijnen. Een tweede poging vanaf dezelfde plaats raakte slechts het zijnet aan de buitenkant. Hoewel Vitesse meer balbezit had, creëerde Sparta fel strijdend de kansen. Halverwege de tweede helft drukten de Arnhemmers ons eindelijk weg. De kansen waren aan Van Hooijdonk echter niet besteed, ook al door goed werk van Kooiman. Tegen de gelijkmaker van Sikora was ook hij niet bestand.