Ruud Geels, de eerste Spartaan die het schopt tot topscorer van de Eredivisie

In de rubriek Kasteelkanjers wordt het vizier gericht op oud-spelers en ex-trainers die het rood-witte shirt van Sparta extra kleur hebben gegeven. In de rij der memorabele smaakmakers belicht Louis Du Moulin ditmaal vrijwel de nimmer haperende goalgetter Ruud Geels, die zichzelf in zijn tweede seizoen als Spartaan (andermaal) kroont tot topscorer van de Eredivisie. ,,Onder Barry Hughes heb ik toen een fantastische tijd gehad.”

Sparta is medio 1979 naarstig op zoek naar een vlot scorende spits. Het voorafgaande seizoen is weliswaar afgesloten met een keurige zesde plaats, maar in de punt van de aanval werd een echte goalgetter (zoals de eerder naar Ajax vertrokken Ray Clarke) toch wel gemist. De clubleiding zegt daarom zwaar in te zetten op een erkende doelpuntenmachine en tovert even later uit de hoge hoed zowaar Ruud Geels.

Bijna de hele vaderlandse voetbalgemeenschap is stomverbaasd. Om twee redenen: want, hoe heeft de bepaald niet in het geld zwemmende Rotterdamse club deze dure kracht kunnen binnenhalen? èn waarom heeft de alom begeerde Geels gekozen voor een avontuur met als hoogst haalbare een subtopklassering?

Na Anderlecht
Wat de beweegredenen van de gerenommeerde, 31-jarige afmaker betreft, die heeft er zojuist een behoorlijk geslaagd jaar bij RSC Anderlecht (met 25 competitietreffers) opzitten, maar voetbalt en woont toch liever in eigen land. Terug naar Ajax, waar hij  tussen 1974 en 1978 viermaal op rij (!) topscorer van de Eredivisie werd, zit er niet meer in, Feyenoord, de club van zijn echte doorbraak in 1966 evenmin. Dan maar ingegaan op de (naar verhouding) riante aanbieding van het sympathieke Sparta, is de gedachtegang van Geels.

De 20-voudige Oranje-international is zich er ter dege bewust dat de Spangenaren, die naar verluidt meer dan zeven ton (in guldens) aan Anderlecht hebben moeten overmaken, financieel zichzelf bijna hebben vertild aan zijn transfer en wil dan ook absoluut zijn meerwaarde zo snel mogelijk bewijzen.

Tekst gaat verder onder de foto Sparta in het seizoen 1979/1980
Bovenste rij v.l.n.r.: Assistent-trainer Hans Eijkenbroek, Medic Henk Klamer, Frank Weerdenburg, Wout van Driel, Robert Verbeek, Rene van der Gijp, Adri van Tiggelen, Pim Verbeek, Bert Jansen, Luuk Balkestein, Team Manager Jaap van de Water en Coach Mircea Petescu
Onderste rij v.l.n.r: Ruud Geels, Wout Holverda, Jo van Zoest, Pim Doesburg, Ron Stevens, Louis van Gaal, Danny Blind en Dick Stuy van de Herik

Mondjesmaat
Van dat stellige voornemen komt evenwel bitter weinig terecht. Geels blijkt ‘in het gebruik’ veel minder fit dan is aangenomen, komt de eerste vier speelronden helemaal niet in actie, daarna eerst nog weinig opvallend. Pas bij zijn vierde optreden in ‘het shirt der shirts’ (op  9 december 1979) maakt hij zijn eerste twee goals, nota bene tegen Ajax. Zijn hervonden slagvaardigheid is helaas niet voldoende voor een gunstig eindresultaat, aangezien de Amsterdammers met 3-4 winnen. Op Het Kasteel ziet men  het degradatiespook serieus opdoemen, trainer Mircea Petescu wordt ontslagen, assistent Hans Eijkenbroek neemt tijdelijk de honneurs waar.

Vervolgens knokt Sparta zich in de tweede seizoenshelft onder aanvankelijk ‘De Eijk’ en later Joop Brand uit de gevarenzone en komt ook de productie van Geels ‘ouderwets’ op gang: in twaalf wedstrijden weet hij elf keer het net te vinden, wat bijdraagt tot een dertiende plek in de eindklassering.

Opleving
Dan, halverwege 1980, strijkt Barry Hughes als Kasteelheer neer op Spangen, vol ambities en daarbij vanaf dag één een sfeermaker die zijn weerga niet kent. Geels heeft hem al meegemaakt in zijn periode bij Go Ahead Eagles (1970-1972) en zal gaandeweg zijn tweede dienstjaar als Spartaan helemaal opleven. ,,Onder Barry spelen en trainen was een waar genot, waar ik nog steeds aan met veel plezier terugdenk,” herinnert Geels, inmiddels 72, zich desgevraagd veertig jaar na dato. ,,Helaas is Hughes ons vorig jaar ontvallen, je mag best weten dat ik hem erg mis.”

De lichtvoetige en kopsterke goaltjesdief heeft in die vrolijker dagen ook de mazzel dat aan zijn rechterzijde in de rood-witte aanval een supertalent zich steeds meer laat gelden: René van der Gijp, die hem keer op keer op zijn wenken bedient, terwijl andersom Geels hem ook geregeld in stelling brengt.

Eindsprint
Tegen het einde van de rit dingt de Spartaspits met 20 goals (weer) serieus mee naar de titel van topscorer van de Eredivisie, samen met John Eriksen (Roda JC) en Pier Tol en Kurt Welzl (allebei AZ ’67). Om de concurrentie van zich af te schudden zal Geels in de laatste speelronde thuis tegen Excelsior tweemaal de roos moeten treffen. Wat wonderwel in  de slotfase ook lukt! Op aangeven van Geert Meijer scoort hij  in de 85e minuut de 4-2 en krap 120 seconden later uit een voorzet van Roelf-Jan Tiktak de 5-2 ofwel zijn competitiedoelpunt nummer 22. Zodoende kroont Geels zichzelf voor de vijfde keer tot beste schutter van de Eredivisie, waarmee hij zijn eigen record van vier nog eens aanscherpt. Voor de Kasteelclub betekent de topscore een primeur, omdat nog niet eerder een Spartaan op de eerste plaats van dat klassement is geëindigd.

Naar PSV
Zijn bijzondere prestatie heeft de  rossige routinier (33) weer gewild gemaakt, topclub PSV klopt bij hem aan en Sparta denkt er goed aan te doen om zijn gestegen marktwaarde te verzilveren. Exit Geels dus  op Spangen, maar niet zonder een vracht aan warme herinneringen mee te nemen. ,,Alles bij elkaar heb ik bij Sparta een mooie tijd gehad,” blikt Geels op verzoek nog even terug. ,,Met als hoogtepunt natuurlijk die middag dat ik topscorer werd en op de schouders van de supporters van het veld werd gedragen.”

Louis van Gaal
Wie hem als Spartaan, na Barry Hughes, het meest is bijgebleven? ,,Nee, niet Van der Gijp. Ik denk veel eerder aan Louis van Gaal, die toch wel zijn stempel op het elftal drukte en enorm sterk aan de bal was. Als hij zich er met z’n kont indraaide, kwam er niemand gewoon niemand bij, haha! Met hem is er destijds ook een echte vriendschapsband ontstaan,” aldus Ruud, wiens goede relatie met ‘Big Louis’ in 2007 is bekrachtigd met het pakkende voorwoord van Van Gaal in Geels’ biografie ‘Altijd Raak!.’